V’aghju da cuntà a me
storia, avali possu parlà, devu parlà. Di sicuru avariu duvutu
falla prima ma socu una mamma è l’amori maternu ci pò purtà à
fà cosi chì ci supraneghjani.
Hè natu u me Dumenicu
l’ottu d’aprili 1898, u Vennari Santu, à u mumentu dundi u
Cristu si facia inchjudà. Ùn era ancu ghjuntu ch’iddu mi facia
soffra, guasgi dui ghjorni di dulori senza nomu. Aghju cusì suffertu
ch’aghju lampatu i peghju ghjastimmi à u nosciu Signori. Sarà
cusì ch’hè intrutu u Diavuli ind’è sta criatura, lachendu u
segnu di u so passaghju, in u me corpu vita ùn ni crisciaria mai
più.
L’aghju sempri datu
tuttu l’amori ch’una mamma pudia dà à un fiddolu. Ùn fù micca
u casu di u so babbu chì u tinia rispunsevuli di sta situazioni è a
di feci pagà.
Mentri a so zitiddina hà
subitu fattu veda qualchì affascinamentu rispettu à a viulenza.
Forsa parchì staghjia addivatu cun quiddu solu puntu di riferimentu,
pà contu meiu pensu ch’iddu t’hà sempri avutu quissa in sè
stessu.
I so ghjochi erani sempri
in ghjiru à a viulenza, pruvaia di chjappà tutti l’insetti
ch’iddu pudia truvà. Si chjappaia griddi è li facia subiscia i
peghju strazii. Li taddaia i zampi è i lacaia fassi manghjà vivi dà
i furmiculi. Pudia stà ori à fighjulà l’agunia d’una di i so
picculi vittimi. Avia sviluppatu un sensu senza pari pà chjappà
l’animali, i topa ùn ni lacaia guasgi più à i ghjatti.
Quand’iddu ci n’era unu in a tupaghjola u si piddaia, u lardaia
è u lampaia à mezu à i ghjaddini. U povaru animalu ùn
staghjia tantu à fà si macinà. È a stodia ricuminciaia sempri
quand’iddu ùn era qualchì cateddu à essa sacrificatu. È mi
daghjia pinseri parchì in u me essaru sintiu ch’ùn era solu un
svagamentu da ziteddu, vidiu quiddu piaceri chì li prucuraia.
Ùn andaghjia mai à
ghjucà cù l’altri, iddu staghjia sempri solu cù i so ghjochi di
morti.
Un ghjornu, avarà avutu
ott’anni aghju vulsutu parlà cun iddu, aghju pruvatu à spiigà li
ch’iddu ùn pudia cuntinivà cusì ch’iddu ùn pudaria viva in a
suciità cun quidd’attitudina. Allora alzeti u capu è mi
fighjuleti cù i so uchjetti neri com’è a morti.
Quidda risposta mi
ghjacceti u sangu. Chì era sta criatura à a quali t’aviu
datu a vita ? Parchì chì mi capitaia à mè ?
Ogni ghjornu aghju
prigatu u nosciu Signori parch’iddu l’aiutessi à ritruvà a so
via.
Ma in a noscia disgrazia,
ùn facia mali à nimu, nisunu in paesu s’era avvistu di u so
viziu, Dumenicu era un ziteddu un pocu stranu ma nudda di più.
È po’ ghjunsi quiddu
ghjornu, Dumenicu t’avia tredici anni. Era una Dumenica di a fini
di u mesi di luddu, a nutizia curria ind’u paesu, a fiddola di u
meri era sparita. À u principiu tutti cridiani ch’idd’era una
tuntia di ziteddu ma l’ori passendu c’hè vulsutu à fà fronti à
a verità. Ani urganizatu battuti pà ritruvà la mentri ghjorni è
notti sani. È po’ una matina a nutizia ch’ungnunu timia hè
ghjunta, l’aviani ritruvata starcaghjatain
un pozzu. Ghjeu ùn l’aghju micca vista ma si dicia ch’idd’era
l’opara di u Diavuli stessu. Quant’avarà suffertu sta zitedda
prima di mora ?
È tandu l’aghju vistu
in i so ochji, stu piaceri, sta suddisfazioni di veda chì a so opara
era stata scuparta. Ùn aghju mai dittu nudda ma sapiamu tutt’è
dui ciò chì s’era passatu.
L’intarramentu fù
tuttu ciò chì pò essa l’intarramentu d’una chjuca d’undici
anni. Ziteddi chì piinghjiani, comu pudiani capiscia ciò chì l’omi
i più duri stessi ùn pudiani
capiscia ? Sta cascetta bianca cù stu curteu vistutu
di neru suttu à un soli pisanti, ùn c’era mancu un fiatu di
ventu, i vechji sudaiani, certi ùn riiscistini mancu à cuddà da a
casa à u cimiteriu. È avali c’era sta sfidatezza, si
sapia ch’idd’era un paisanu ch’avia purtatu sta disgrazia.
È Dumenicu fighjulaia
sta scena com’è u so capilavoru, nisunu ùn a pudia induvinà
quissa. Eru sola di fronti à stu fattu è ùn lu pudiu dinuncià chì
firmaia u me fiddolu.
È a vita cuntiniveti,
Dumenicu criscia, t’avia avali sedici anni è duvintaia un omu. Era
bellu, era forti. Staghjia sempri in marghjina rispettu à l’altri,
raporti suciali ùn n’avia, mancu cun
mecu, isistia. Ma paria in paci, facia i so travaddi. Ùn c’era chè
u so babbu à essa sempri dispittosu cun iddu. T’avia sempri
qualcosa à dì li. È un ghjornu tuccheti à iddu à ritruvà si in
un pozzu, smizatu.
Com’è pà a zitedda
trè anni prima sapiu qual’era u rispunsevuli. Ma quissa l’avia
maturata da anni. Avia aspittatu d’essa abbastanza forti pà fà a
so vindetta. Una volta di più, ùn aghju dittu nudda, eru impaurita
ma Dumenicu era u me fiddolu.
Una disgrazia chì feci
cascà di novu u paesu ind’è st’ambienti pisanti di u suspettu.
Ma l’affari ùn dureti, d’austu cuminceti sta guerra maladetta
chì hà purtatu tanti guai.
À u principiu era troppu
ghjovanu pà essa mubilizatu è po’ postu ch’idd’era solu cun
mecu avali, si dicia ch’iddu ùn saria micca chjamatu.
I primi tempi pocu
l’imprimia sta guerra, monda ghjovani erani stati attizzati da sta
nutizia è erani partiti cuntenti.
È quandu ghjunsini
i primi tistimunianzi di suldati annantu à ciò ch’idd’era
l’infernu di sta guerra, quandu fubbini annunciati i primi morti a
so upinioni cambieti.
Ùn mi dicia nudda, ùn
parlaiamu micca fora di u minimu chì si poni dì dui parsoni
campendu in a stessa casa ma a sintiu, a sapiu ch’iddu ni vulia
essa di stu maceddu. È comu pudaria essa stata diffarenti ?
Compii dicesett’anni
s’ingaghjeti. Ùn sapiu chì pinsà, di sicuru u tiniu caru com’è
una mamma ma sta situazioni ùn la pudiu più viva, eru prighjunera
da u me fiddolu in a me casa. Sapiu chì saria vinutu u tempu dundi
t’avaria tombu dinò. Forsa chì parta à a guerra è fassi tumbà
culà in eroiu, era ciò chì pudia
accada di meddu pà tutti, manch’iddu staghjia bè in stu mondu.
È cusì partisti. I
nutizii di u fronti ghjunghjiani, ma iddu ùn mi mandeti mai una
lettara. Eiu li scriviu, li diciu tuttu ciò ch’ùn l’aviu mai
dittu, chì a lega trà una mamma è un fiddolu ci sarà sempri
qualissi sighini i provi travirsati. Ùn mi risposi mai. Fin chì
dureti sta guerra ùn vulteti mancu. Emu avutu nutizii da un altru
ghjovanu paisanu chì ci avia dittu chì Dumenicu era bravu à u
fronti, suldatu com’iddu ci n’era pocu. Stu mondu di spiantu è
di morti era u soiu.
È po’ un ghjornu ancu
sta guerra chì paria senza fini cumpiisti. Sò passati i mesi ma u
me Dumenicu ùn hè vultatu. I paisani erani tutti d’accunsentu
ch’idd’era statu un eroiu.
U nosciu sigretu u
tinaraghju fin’à a cascia o fiddò, a noscia mimoria ùn sarà
imbruttita.
Oghji semu u 18 d’aprili
1919, vennari Santu. Hè vultatu Dumenicu sta matina. Quandu hè
ghjuntu in casa cù u so abitu militari è tutti i so dicurazioni, mi
socu intesa mali, innò ùn eru micca filici di veda lu. Hà postu i
pochi affari ch’iddu t’avia cun iddu è hè isciutu fora. Senza
una parolla.
Avali u sentu vultà in i
scali, entri in casa.
O mà t’arricordi
chì ziteddu t’aviu dittu chì tù saristi morta quandu sariu un
omu ?
Nuvella di Francescu Cucchi
Pittura di Adrew Salgado
Nuvella di Francescu Cucchi
Pittura di Adrew Salgado
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire